Welke werkzame bestanddelen tref je aan van nature in essentiële olie ?

Vindt jij het ook moeilijk om een keuze te maken welke etherische olie of essentiële olie  je voor welke klacht of situatie kan gebruiken? 

 

Met dit artikel wil ik je helpen om een meer kennis te verkrijgen over de werkzame bestanddelen in de etherische olie en dat je in staat bent om een weloverwogen keus te maken bij het kiezen  van de juiste  olie om jouw ongemak te verzachten.

Wanneer  je weet welke bestanddelen er in de olie aanwezig zijn kan je ook gemakkelijker voor jezelf beslissen voor welke ondersteuning je de betreffende olie wil inzetten. 

Wanneer je weet welk bestanddeel je nodig heb om een klacht te ondersteunen dan kan je kijken welke olie je in je bezit heb met het benodigde bestanddeel.

Lavendel etherische olie die geproduceerd is waarbij het gehele destillatie proces ( kop tot start fractie ) is doorlopen is bijvoorbeeld een etherische olie die  vrijwel alle werkzame  bestanddelen bevat .

Een essentiële/etherische olie bevat ongeveer 250 verschillende bestanddelen** met elk zijn eigen werking. 

Deze bestanddelen kun je qua werking weer indelen in hoofdgroepen.

Ik heb de belangrijkste hoofdgroepen voor jullie uitgeschreven.

Elke hoofdgroep heeft weer meerdere subgroepen. 

Omdat dit artikel al veel informatie bevat heb ik de informatie over de subgroepen even weggelaten. 

Eerst een klein stukje chemie over de bestanddelen

Etherische oliën bestaan uit verschillende moleculen en de samenstelling van de verschillende moleculen zorgen voor de eigenschappen en werking van de plant.

Elke plant bevat nagenoeg alle moleculen maar de combinatie en samenstellingen van de moleculen geeft de verschillende eigenschappen aan een plant.

Een molecuul is opgebouwd uit een of meerdere verschillende atomen en is het kleinste stukje stof wat alle eigenschappen van die stof heeft.

Ik vergelijk moleculen vaak met legoblokjes. Met dezelfde legoblokjes kan je ontelbare verschillende figuren bouwen. 

Etherische olie bestaat voor het grootste gedeelte uit de elementen Koolstof C en het element waterstof H.

Maar ook vinden we de elementen zuurstof O , stikstof N en zwavel S veel terug in de olie.

Elementen zijn stoffen die uit 1 atoom soort bestaan.

De  hoofdgroepen 

Terpenen:

De grootste groep bestanddelen welke worden gevormd door de elementen koolstof en waterstof zijn de terpenen.

Dit worden ook wel zuivere terpenen genoemd.

Terpenen zijn opgebouwd uit 1 of meerdere Isoprenen.

Een Isopreen is een molecuul met 5 koolstof atomen en 8 waterstof atomen. C5H8 .

Deze Isoprenen kunnen zich met elkaar verbinden zodat er grotere ketens ontstaan. 

Afhankelijk van de grote van de keten verandert de werking en eigenschap van de keten.

Monoterpenen:

Dit is een verbinding bestaande uit 2 Isoprenen. 

Oliën met een hoog gehalte aan Monoterpenen vind je vooral in Citrus en Dennen oliën zoals grove den, bergamot, Cyprus, pica Marianna ( black spruce) zilverspar, citroen, jeneverbes.

Enkele voorbeelden van monoterpenen zijn: limoneen in  citrusolie en pineen in  dennen en sparren olie 

Eigenschappen van de monoterpenen:

De monoterpenen hebben een antiseptische werking 

De monoterpenen hebben een cortisonachtige werking.

De monoterpenen hebben een lymfe stimulerende werking

De monoterpenen hebben een stimulerende en activerende werking.

De monoterpenen stimuleren de gal, lever, nieren, pancreas en bijnieren.

De monoterpenen werking als expectorans en lossen slijm op.

De monoterpenen ondersteunen  de luchtwegen.

De monoterpenen ontsmetten de lucht van vieze geurtjes.

De monoterpenen hebben een verkwikkende en antiseptische werking.

Monoterpenen zijn vluchtig in de lucht 

( De moleculen vallen snel uit een in de lucht we noemen dat ook wel vervliegen. )

 De geur verdwijnt snel uit de lucht.

Monoterpenen kunnen gemakkelijk in contact met zuurstof gaan oxideren. 

Hierdoor verandert de samenstelling van de bestanddeel en kan er met een geoxideerde monoterpeen een huidirritatie ontstaan als de olie puur op de huid wordt aangebracht.

Open citrusolie niet onnodig en controleer altijd of de olie nog veilig bruikbaar is .

Weetje : In de parfumerie wil men graag gebruik maken van de geur van de citrusolie. 

Omdat de monoterpenen niet verantwoordelijk zijn voor de geur wordt in het laboratorium de olie ontdaan van de monoterpenen zodat het parfum wel de geur behoudt maar de kans op huidirritatie tot het minimum wordt beperkt. Dit wordt ook wel monoterpenen vrije oliën genoemd.

Staat op een flesje monoterpeen vrij vermeld dan kan je deze olie niet gebruiken voor aroma therapeutische doelen en toepassingen. 

Sesquiterpenen : : Dit is een verbinding bestaande uit 3 isoprenen. 

De sesquiterpenen zijn grote moleculen en deze komen moeilijk vrij uit plantmateriaal tijdens het destillatie proces.

Dit verklaart ook waarom de concentratie van de sesquiterpenen altijd laag zijn in een etherische olie.

Oliën met een hoog gehalte aan sesquiterpenen vind je vooral in gember, mirre, sandelhout, vetiver, ylang- ylang, cederhout en kamille.

Enkele voorbeelden van Sesquiterpenen zijn : azuleen , viridifloreen en caryophyllleen 

Eigenschappen van de Sesquiterpenen zijn:

De sesquiterpenen zijn antibacterieel

De sesquiterpenen zijn ontstekingsremmend

De sesquiterpenen zijn analgetisch / pijnstillend

De sesquiterpenen zijn sedatief/ kalmerend/ rustgevend 

De sesquiterpenen werken verkoelend 

Sesquiterpenen: zijn de bestanddelen welke net als de monoterpenen veel koolwaterstof moleculen bevatten maar zijn dikker van structuur en vervliegen minder snel ( blijven langer in de lucht hangen ) De geur blijft ook langer in de lucht hangen..

De sesquiterpenen gaan minder snel een verbinding aan met zuurstof en zullen minder snel oxideren.

Sesquiterpenen mogen bij juist gebruik puur op de huid worden aangebracht.

Diterpenen:

Dit is een verbinding bestaande uit 4 isoprenen.  

Diterpenen vinden we echter weinig terug in de etherische olie omdat Diterpenen heel snel en gemakkelijk een verbinding aan gaan met zuurstof en worden omgezet in alcoholen.

Geoxideerde terpenen:

In een olie komen veel moleculen voor welke een reactie aan kunnen gaan met zuurstof. Door deze reactie kunnen er weer andere stoffen met hun eigen werking ontstaan.

Monoterpenolen/ Alcoholen:

Dit zijn monoterpenen die een reactie aan gegaan zijn met een alcohol molecuul ( OH- Groep ).

Oliën met een hoog gehalte aan monoterpenolen vind je vooral in eucalyptus tijm rozenhout geranium, palmarosa en pepermunt

Enkele voorbeelden van monoterpenolen zijn. linalool,  gerianol,  nerol en citronellol . 

Eigenschappen van de monoterpenolen :

De monoterpenolen staan vooral bekend om hun stimulerende en activerende werking

De monoterpenolen hebben een antivirale en antiseptische werking. 

De monoterpenolen geven je vitaliteit en energie. 

De monoterpenolen zijn breed infectie werend

De monoterpenolen zijn sterk immuun stimulerend en versterken het immuunsysteem

De monoterpenolen zijn goed inzetbaar bij infectieziekte en schimmelaandoeningen.

De monoterpenolen zijn zenuwversterkend en is goed inzetbaar bij depressie, lusteloosheid, en vermoeidheid.

De monoterpenolen stimuleren de spijsvertering

De monoterpenolen geven geen huidirritatie en kunnen onverdund op de huid worden gebruikt en zijn ook geschikt voor kinderen. ( houdt bij gebruik bij kinderen wel rekening met de leeftijd van de kinderen.) 

Aldehyden:

 De aldehyden zijn ontstaan omdat alcoholen een reactie zijn aangegaan met een ander element.

De aldehyden  hebben een sterk aroma qua geur en zijn verantwoordelijk voor de citroengeur in de citrusoliën

Oliën met een hoog gehalte aan aldehyden zijn dan ook met name de citrusoliën maar ook de gras oliën zoals de lemongrass, palmarosa en citroeneucalyptus citronella, valeriaan, limoen, litsea, melisse, citroenverbena, kaneel, cassia en vanille

Enkele voorbeelden van aldehyden: zijn. citral, citronellal . 

Eigenschappen van de aldehyden: 

De aldehyden hebben een kalmerende werking op emoties en zenuwen. 

De aldehyden hebben een angst verlichtende werking. 

De aldehyden geven het immuunsysteem een boost en werken sterk ontstekingsremmend .

De aldehyden zijn licht antiviraal en licht antibacterieel. 

De aldehyden stimuleren de spijsvertering en zijn koortsverlagend.   

De aldehyden hebben een insecten werende werking .

Aldehyden kunnen huidirritatie geven daarom is het beter om deze oliën op de huid te verdunnen.

De aanbevolen verdunning bij volwassenen is 1:1 en bij kinderen 1:10 ( 1 druppel olie op 10 druppels draagolie )

Ketonen:

D ketonen zijn ook ontstaan door een rectie van een terpenen groep met een alcohol  

De ketonen zijn de bestanddelen welke met name zorgen voor een goede celdeling en deze eigenschappen worden met name ingezet bij cosmetische producten om wondgenezing / celherstel te ondersteunen.

Oliën met een hoog gehalte aan ketonen vind je vooral in roos, strobloem( helychrisium) jasmijn, rozemarijn, ceder, lavendel, venkel, pepermunt, jasmijn en salie .

Enkele voorbeelden van ketonen zijn. verbenon thujon pulugon borneon, italidion en isomenthon

Eigenschappen van de ketonen:

De ketonen hebben sterk weefselherstellende werking en kunnen goed worden ingezet bij litteken herstel.

De ketonen stimuleren de spijsvertering

De ketonen stimuleren de gal en lever

De ketonen hebben een kalmerende en sedatieve werking

De ketonen hebben een slijmoplossende werking

De ketonen hebben een pijnstillende werking

De ketonen stimuleren de lymfe 

Oliën met een hoog gehalte aan ketonen mogen niet gebruikt worden door mensen met epilepsie omdat sommige ketonen de bestanddelen thuyon en pulegon bevatten en deze stoffen kunnen een epilepsie uitlokken.

Met name de etherische olie salie bevat een hoog gehalte aan thuyon.

Deze stoffen kunnen zelfs ook abortief werken en worden zeer afgeraden om te gebruiken bij kinderen en tijdens de zwangerschap.

Esters:

De esters zijn de bestanddelen welke zorgen voor een heerlijke aroma en bevinden zich met name in geurige bloemen oliën.

De taak van de esters is ook het aantrekken van insecten om stuifmeel te verspreiden zodat er weer bevruchting van de bloemen kan plaatsvinden.

Oliën met een hoog gehalte aan aldehyden zijn lavendel scharlei, bergamot, peittgrain, Siberische spar.

Roomse kamille, geranium, roos ylang- ylang , , helichrysum, pepermunt, bergamot en wintergreen

Enkele voorbeelden van esters zijn.: linalyacetaat, nerylacetaat, geranylacetaat en  bornylacetaat 

Eigenschappen van de esters:

De esters hebben een verzachtende, ontspannende en kalmerende werking.

De esters hebben een regulerende werking en brengen emoties weer in balans.

De esters hebben een schimmelwerende werking.

De esters hebben een krampstillende werking

De esters hebben een hebben een huidverzorgende werking.

Esters gaan moeilijk een verbinding aan met andere moleculen en veranderen dan ook moeilijk van samenstelling. Hierdoor kunnen esters veilig en puur op de huid worden gebruikt mits de juiste toepassingswijze wordt gebruikt.

Cumarine: 

De cumarine staan bekend om hun zeer sterk kalmerende en sedatieve werking.

De cumarine werken ontkrampend op de gladde spieren

De cumarine komen met name voor in de schillen van de citrusvruchten en bevatten de stof furocumarine. 

Deze stof kan op de huid in combinatie met sterk UV licht huidirritatie en  ernstige brandwonden veroorzaken.

Oliën met een hoog gehalte aan cumarine vind je vooral in bergamot, en alle citrusolieen welke is geproduceerd door persing. De “groene” onrijpe mandarijn olie bevat het minst cumarine.

Weetje: Citrusolie geproduceerd door middel van de distillatie methode bevatten geen furocumarine 

Fenolen :

De fenolen zijn vurige  bstanddelen in essentiële oliën en worden ook wel “Het natuurlijk antibioticum “genoemd.

Oliën met een hoog gehalte aan fenolen vind je vooral in oregano, kruidnagel, kaneel, laurier, basilicum, venkel, tijm en wintergreen.

Enkele voorbeelden van fenolen zijn: Carvacrol,  Eugenol en Tymol

Eigenschappen van de fenolen :

De fenolen hebben een antibacteriële werking

De fenolen hebben een antivirale werking

De fenolen hebben een antischimmel werking

De fenolen hebben een anti parasitaire werking

De fenolen hebben een antiseptische werking

Oliën welke een hoog concentratie aan fenolen bevatten kunnen bij puur gebruik op de huid huidirritatie geven daarom deze altijd met een draagolie op de huid verdunnen. 

Extra verdunnen bij gebruik bij kinderen.

Fenolen kunnen bij langdurig gebruik de lever functie beïnvloeden ( hepatoxisch) daarom bij gebruik van een olie met hoge concentratie aan fenolen deze altijd in combinatie met de citroenolie. Citroenolie reinigt de lever 

Langdurig gebruik van olie met een hoog gehalte aan fenolen wordt dan ook afgeraden. 

Tip Vermeng een fenol houdende olie met een citrusolie om de sterke geur van de fenolen te maskeren.

Oxiden :

De oxiden zijn net als de fenolen de natuurlijke antibiotica maar deze bestanddelen geven bij puur gebruik op de huid geen huidirritatie en mogen ook onverdund gebruikt worden. 

Oliën met een hoog gehalte aan oxiden vind je vooral in eucalyptus, laurier, ravensara ,rozemarijn cineol en niaouli

Enkele voorbeelden van oxiden zijn: 1.8 cineol ook wel eucalyptol genoemd. ( we ervaren de geur van 1,8 cineol sterk als de geur van eucalyptus omdat eucalyptus voor 70% uit 1,8-cineol bestaat.) rozenoxide, linalooloxide en pineenoxide

Eigenschappen van oxiden:

De oxiden zijn ook veilig te gebruiken bij kinderen.

De oxiden hebben een antiseptische werking

De oxiden hebben een sterk antivirale werking

De oxiden versterken het eigen afweersysteem

De oxiden stimuleren de luchtwegen door het oplossen van slijm ( expectorans).

Disclaimer

De teksten en recepten op mijn website zijn  informatief van aard en zijn met de grootst mogelijke zorg en aandacht en de tot mij beschikbare kennis verkregen door opleiding en literatuur  samengesteld.

De informatie is bedoelt om informatie en kennis over de aromatherapie en kruidentherapie te delen met belangstellendenen.

De teksten op mijn website zijn  niet bedoeld om diagnoses te stellen, niet bedoeld te behandelen, niet bedoelt om te genezen en voorkomen in geval van ziekten, dan wel ter vervanging van medische raad van professionele artsen en medicijnen.

Iedereen die aan een ziekte of verwondingen lijdt, dient een gekwalificeerde arts te raadplegen.                                                                                                                                                  Dit artikel  mag nooit het advies van een arts vervangen en het is verstandig en raadzaam om bij klachten een medisch specialist te consulteren.
Raadpleeg je arts als je vragen hebt over de implementatie van essentiële oliën in je dagelijkse routine.                                                                                                                                        Er bestaat een mogelijke wisselwerking tussen medicijnen en essentiële oliën, waaronder een versterking van de bijwerking van medicijnen.

 

Let met name op bij een (mogelijke) zwangerschap en bij gebruik van bloedverdunners, welke essentiële olie veilig te gebruiken is.

Voor kinderen gelden aangepaste richtlijnen. Raadpleeg hiervoor een gekwalificeerd arts.

 

Het is belangrijk om je via verschillende bronnen/wegen te informeren en te verdiepen over de werking van de aromatherapie.

Wilt u meer informatie over deze etherische olie of wilt U deze olie bestellen dan  kunt u via het contact formulier uw vraag/ bestelling naar mij toesturen.